روز جهانی آزادی مطبوعات

روز جهانی آزادی مطبوعات

انجمن جهانی روزنامه‌ها، به مناسبت سوم ماه مه، روز جهانی آزادی مطبوعات اعلام کرد که بسیاری از روزنامه‌نگاران در سراسر جهان، به خاطر گزارش‌دهی درباره‌ی جنایت، فساد و زدوبندهای سیاسی، آزادی و جان خود را به خطر می‌اندازند.

شعار امسال انجمن جهانی روزنامه‌ها (WAN)، «روزنامه‌نگاران هدف تیر» است. این انجمن، به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات یادآور شد که در دهه‌ی گذشته، بیش از ۴۰۰ روزنامه‌نگار در جهان به قتل رسیده‌اند. شمار روزنامه‌نگاران قربانی در سال گذشته، بین ۶۰ تا ۷۰ تن بوده است.

سازمان فرهنگی یونسکو، وابسته به سازمان ملل متحد نیز که در سال ۱۹۹۳ به همراه سازمان گزارشگران بدون مرز، مبتکر روز آزادی مطبوعات بود اعلام کرد، روزنامه‌نگاران و ناشران در ده‌ها کشور جهان به قتل می‌رسند، مورد ضرب و شتم و زیر فشار قرار می‌گیرند و بازداشت می‌شوند. تنها «گناهی» که آنان مرتکب می‌شوند، گفتن حقیقت است.

سازمان گزارشگران بدون مرز، به مناسبت سوم ماه مه، خواستار محافظت بیشتر از جان روزنامه‌نگاران در مناطق بحران‌زده شد. الکه شفتر، نماینده‌ی این سازمان در آلمان گفت، در بسیاری از کشورها، روزنامه‌نگاران برای فاشگویی مفاسد و تباهی‌ها، جان خود را به خطر می‌اندازند. وی افزود، اگر کسی بر فساد، سوء‌استفاده از مقام، پیگردهای مذهبی، قومی یا جنسی انسان‌ها پرتو نیفکند، چهره‌ی بسیاری از جنایتکاران همچنان پوشیده می‌ماند.

ایران در یکی از جایگاه‌های آخر

در رده‌بندی سالانه‌ی گزارشگران بدون مرز، برای سال ۲۰۰۸ نیز بار دیگر نام کشورهایی که کارنامه‌ی سیاهی در نقض آزادی مطبوعات دارند، در پایین‌ترین جایگاه‌‌ها به چشم می‌خورد. جمهوری اسلامی ایران یکی از این کشورهاست. کشورهایی چون ایران، چین، ویتنام، کوبا، برمه، ترکمنستان و کره‌ی شمالی، مکان‌های ۱۶۶ تا ۱۷۳ جدول رده‌بندی را به خود اختصاص داده‌اند. قعرنشین این جدول رده‌بندی، کشور اریتره است
بازترین کشورها از نظر آزادی مطبوعات که جایگاه اول تا سوم رده‌بندی گزارشگران بدون مرز را به خود اختصاص داده‌اند، به ترتیب عبارت‌اند از ایسلند، لوگزامبورگ و نروژ. آلمان که چند سال پیش، از جایگاه هجدهم به بیست وسوم نزول کرده بود، این بار سه پله صعود کرده و در جایگاه بیستم است.

با این همه، ناشران مطبوعاتی و سندیکاها، نسبت به مسخ و میان‌تهی شدن آزادی مطبوعات در آلمان هشدار داده‌اند. اتحادیه‌ی روزنامه‌نگاران آلمان، محدود شدن تکثر مطبوعات را، تهدیدی برای آزادی مطبوعات در این کشور می‌بیند.


دیگر دشمنان آزادی مطبوعات

به گفته‌ی گزارشگران بدون مرز، تنها دولت‌ها دشمن آزادی مطبوعات نیستند، بلکه باید گروه‌های شبه‌نظامی و تروریستی، شورشیان و نیز شبکه‌های تبهکاری را نیز در شمار دشمنان آزادی مطبوعات آورد.

برای نمونه در مکزیک، کارتل‌های مواد مخدر، روزنامه‌نگاران را به قتل می‌رسانند. در بسیاری از مناطق این کشور و نیز در حاشیه‌ی خلیج مکزیک، نیمی از ۴۶ روزنامه‌نگاری که از سال ۲۰۰۰ تا کنون به قتل رسیده‌اند، کسانی بوده‌اند که درباره‌ی قاچاق مواد مخدر تحقیق می‌کرده‌اند.

سخنان دبیرکل سازمان ملل

بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل، به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات، از خشونت و ارعاب علیه روزنامه‌نگاران در جهان انتقاد کرد. وی روز جمعه (۱۱ اردیبهشت/ ۱ مه) در نیویورک گفت، تعرض به روزنامه‌نگاران همچنان از «شمار وحشتناکی» برخوردار است.

دبیرکل سازمان ملل، دولت‌های کشورهایی را که در آن‌ها روزنامه‌نگاران در بازداشت هستند فراخواند، به حقوق همه‌جانبه‌ی آنان احترام بگذارند. به گفته‌ی بان کی‌مون، روزنامه‌نگاران باید بتوانند بدون «ارعاب و آزار» کار خود را انجام دهند.

انتقاد دولت آلمان از حبس روزنامه‌نگاران در ایران

از سوی دیگر، گونتر نوکه، مسئول حقوق‌بشر دولت آلمان، خواهان آزادی روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان زندانی در ایران شد. وی در برلین گفت، تهران باید به تعهدات خود در چارچوب منشور حقوق‌بشر عمل کند.

چند روز پیش، محکومیت زندان رکسانا صابری، روزنامه‌نگار ایرانی ـ آمریکایی، باعث اعتراض‌های گسترده در جهان شد. به گفته‌ی نوکه، در حال حاضرافزون بر صابری، دست‌کم شش روزنامه‌نگار و دو وبلاگ‌نویس ایرانی در بازداشت هستند.

ابتکارها به مناسبت روز آزادی مطبوعات

انجمن جهانی روزنامه‌ها، به مناسبت سوم ماه مه، برای خوانندگان این امکان را فراهم آورده، تا از طریق اینترنت، نامه‌های اعتراضی برای دولت‌هایی چون ایران، افغانستان، کوبا و اریتره بفرستند. در این نامه‌ها که فرم آن در اینترنت موجود است، از این دولت‌ها خواسته شده که روزنامه‌نگاران زندانی را آزاد کنند.

افزون بر آن، هفت سازمان روزنامه‌نگاری و از جمله گزارشگران بدون مرز و فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، در کارزاری اینترنتی، از ۸۲۷ روزنامه‌نگار و گزارشگری یاد کرده‌اند که از سال ۱۹۹۳ تا کنون، در راه انجام وظیفه جان باخته‌اند. به این مناسبت، فیلم کوتاهی در اینترنت به نمایش گذاشته شده است.